تاثير استرس والدين بر كودكان به طور اجتناب ناپذيري در هر خانواده‌اي وجود دارد، اما شدت استرس در آثار آن بر كودك اهميت دارد. زندگي سرشار از فراز و نشيب‌هاي متعدد است كه مي‌تواند هر يك از والدين را دچار تنش و نگراني‌هايي بكند. طبق مطالعات و پژوهش‌ها احساسات و حالات روحي و رواني پدر و مادر تاثير بسزايي در رشد عاطفي و تكامل اجتماعي فرزندان دارد. كودك در طي دوره‌هاي رشد و تكامل خود با اعضاي خانواده بيش از سايرين در ارتباط است و ازاين‌رو يك ارتباط و پيوند محكم عاطفي ميان آنان شكل مي‌گيرد كه مي‌تواند به راحتي تحت تاثير حالات و احساسات والدين قرار گرفته و مطابق با آن تغيير كند. اضطراب بيش از حد والدين مسلما آثار زيانباري برجسم و روان كودك دارد. بنابراين هر چه زودتر بايد راهي براي درمان‌اضطراب خود پيدا كنيد.

منبع: استرس والدين و كودكان

استرس والدين و كودكان

براي پدر و مادراني كه دچار استرس هستند، پذيرش اينكه رفتار و حال آن‌ها مي‌توانيد اثر منفي روي كودكان شان بگذارد، كار سختي است. پس تاثير رفتارشان را انكار كرده و در عوض عوامل بيروني را مسبب مشكلات فرزندشان مي‌دانند. استرس افكار، رفتار و حتي ظاهر شما را دچار تغييراتي مي‎‌كند، بنابراين طبيعي است كه نتوانيد به اندازه كافي آرامش به كودك خردسال تان منتقل كنيد. براي درك بهتر اين مساله حتما مقاله عوامل بروز استرس در كودكان را بخوانيد.

ارتباط عوامل استرس زا در والدين و كودكان

يكي از مهم‌ترين و ابتدايي‌ترين استرس هايي كه والدين و كودكان با آن روبرو مي‌شوند، اضطراب ناشي از بر عهده گرفتن نقش والدي مي‌باشد كه از قبل از تولد نوزادان آغاز مي‌شود. اين استرس مي‌تواند ناشي از عوامل مختلفي همچون تولد نوزاد و مشكلات احتمالي در او، عوامل اجتماعي مانند نبود حمايت‌هاي اجتماعي يا مشكلات اقتصادي و يا موارد مربوط به خود پدر و مادر نظير نداشتن اطلاعات كافي در مورد نحوه رشد و تربيت كودك باشد.

از آن جا كه والدين الگويي براي فرزندان خود محسوب مي‌شوند، كودكان نيز با تقليد رفتارهاي آنان و الگو گرفتن از واكنش‌ها و پاسخ‌هاي رفتاري به اتفاقات و رويدادهاي مختلف زندگي، شيوه‌اي مشابه آنان را در برخورد با مشكلات زندگي انتخاب مي‌كنند. همچنين اين پاسخ‌ها در والدين به طور مستقيم بر حالات عاطفي و سطح استرس كودكان موثر است. در صورتي كه بعد از تولد فرزند خود با اين گونه تنش‌ها مواجه هستيد بهتر است با مراجعه به يك مشاور با تجربه نسبت به رفع اين مشكل اقدام نماييد تا تاثيرات مخرب آن بركودك‌تان از بين برود. براي آشنايي با نشانه هاي استرس در كودكان كليك كنيد.

تاثير استرس مادران بر كودك پيش از تولد

از زمان تشكيل نطفه در رحم مادر تا زماني كه كودك در كنار خانواده در حال رشد و زندگي كردن است، احساسات و عواطف مادر بر كودكش مستقيما تاثير مي‌گذارند. مطالعات نشان مي‌دهند اگر مادر در زمان بارداري تحت استرس و تنش‌هاي زيادي قرار داشته باشد به طوري كه اين فشارهاي رواني براي مدت قابل توجهي براي مادر تداوم داشته باشند، مي‌تواند رشد و تكامل مغز و سيستم‌هاي مرتبط با آن را با اختلال مواجه كند.

علاوه بر آن، اضطراب و نگراني بيش از حد پيش از تولد نوزاد در مادران مي‌تواند به بروز رفتارهاي غيرطبيعي و نامطلوب در كودك نظير بد خلقي، بهانه گيري، عصبانيت بي مورد، كينه توزي و بي قراري و آرام نگرفتن منجر شود. مادران باردار به دليل ترشح هورومن‌هاي مختلف در بدنشان بيشتر دچار تحولات روحي و رواني قرار مي‌گيرند، توجه نماييد يك مادر باردار علاوه بر پزشك زنان حتما بايد تحت نظريك مشاور قرار بگيرد تا از به دنيا آمدن فرزندي با انواع اختلالات روحي جلوگيري شود. بنابراين براي دريافت مشاوره كودك كليك كنيد.

عواقب استرس والدين در نخستين سال هاي زندگي كودك

نخستين سال‌هاي زندگي كودك پس از تولد او جز حساس‌ترين و مهم‌ترين دوران زندگي هر كودكي مي‌باشند. والدين در اين دوران مي‌توانند تحت فشارها و استرس‌هاي مختلفي قرار بگيرند كه اگر اين استرس‌ها بيش از حد معمول بوده و بر ساير عواطف و حالات آنان غلبه داشته باشد، مي‌تواند روابط ميان فرزندان با والدين را به ميزان قابل ملاحظه‌اي تحت تاثير قرار دهد. در چنين شرايطي، رابطه فرزند با پدر و مادر به اندازه كافي به شكل مستحكم و پايدار شكل نمي‌گيرد و كودك ممكن است مدام احساس ناامني و اضطراب داشته باشد كه اين حالات در صورت ادامه‌دار شدن، كودكان را دچار اختلالات رفتار و مشكل در بروز احساسات و كاهش عاطفه و افزايش وابستگي نسبت به والدين خواهد نمود.

بهترين راهكار پيشگيري از وقوع چنين شرايطي با درمان و كاهش استرس والدين است اما گاهي كار از كار مي‌گذرد و كودك نيز تحت تاثير اين عوامل دچار اختلالات رفتاري مي‌شوند؛ در اين شرايط بايد هرچه سريع‌تر كودك‌تان را تحت نظر يك روانشناس كودك قرار دهيد تا از وخيم‌تر شدن اوضاع جلوگيري نمايد.

تاثير اختلافات بين زن و شوهر بر افزايش استرس كودك

اگر روابط ميان زن و شوهر در اولين سال‌هاي بعد از تولد كودك با مشكلاتي رو به رو شود و اختلافاتي ميان آن‌ها در گيرد –مثلا دعواهاي متعدد يا بحث‌هاي كلامي يا ساير اختلافات- كودكاني كه در چنين محيطي قرار مي‌گيرند اغلب دچار اضطراب، نگراني، ناراحتي، گريه‌هاي مداوم و بي وقفه، لجبازي و وابستگي بيش از اندازه خواهند شد. به منظور پيشگيري از بروز اين اختلالات و كاهش احتمال پديدار شدن استرس و بدخلقي در كودك، لازم است كه والدين پيش از تولد فرزند و بر عهده گرفتن نقش پدر و مادر، آموزش‌هاي مورد نياز در اين زمينه را پس از مراجعه به مشاور دريافت كرده و حمايت‌هاي لازم از آنان در اين زمينه به عمل آيد.

عواقب عدم توجه والدين به اختلالات و استرس كودك

اگر شرايط به همين ترتيب وخيم باقي بمانند و كودك به مرحله‌اي برسد كه ديگر پدر و مادر برايش نه تنها كانوني براي يافتن آرامش و راحتي نباشد، بلكه باعث تشويش و نگراني و استرس او نيز بشوند، امكان بروز اختلالات جدي در آينده نظير اختلال كم توجهي، بيش فعالي، اوتيسم، گرفتاري به اعتياد، افسردگي و يا حتي خودكشي وجود خواهد داشت.

چه عواملي مي توانند باعث بروز استرس در كودكان شوند؟

علاوه بر ارتباطي كه بين استرس والدين و كودكان وجود دارد، عوامل ديگري نيز در بالا بردن اضطراب كودكان نقش دارند. در ادامه به اضطراب آورترين مشكلات براي كودكان اشاره كرده‌ايم.

• ورود يك كودك جديد به خانواده
• از دست دادن يكي از عزيزان و نزديكان كودك
• درگيري و نزاع با اعضاي خانواده
• ابتلا به يك بيماري خاص
• تحت درمان قرار داشتن
• اختلافات بين پدر و مادر
• جدا شدن والدين يا طلاق گرفتن
• ورود به سنين مدرسه
• قرار گرفتن تحت تاثير رفتارهاي دوستان و فشارهاي وارده از سمت همكلاسي‌ها
• مواجه شدن با مشكلاتي در تطابق با محيط و يادگيري مهارت‌ها
• عوض شدن محيط زندگي
• توجه نكردن به كودكان و ناديده گرفته شدن توسط پدر و مادر و ساير اعضاي خانواده
• عدم شناخت دوره‌هاي تكاملي كودك و آشنا نبودن با تغييرات و نيازمندي‌ها در هر دوره رشد و تكامل توسط والدين
• سرزنش مداوم كودكان به خاطر مرتكب شدن خطاها
• فرياد زدن بر سر كودكان
• تنبيه كودكان
• گذاشتن كودك در دو راهي هنگام تصميم گيري و ندادن راهنمايي‌هاي لازم به او

اگر كودك‌تان به دليل هر يك از عوامل فوق و يا عوامل ديگر دچار استرس شده و يا خود شما مدام روزهاي پر استرسي را تجربه مي‌كنيد قبل از وقوع شرايط و وخيم‌تر و تاثير گذاشتن اين اختلالات بر زندگي كودك‌تان حتما با يك روانشناس در ارتباط باشيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه تاثير استرس والدين بر كودكان مي‌توانيد در هر ساعت از روز براي مشاوره تلفني كودك از طريق شماره 02191002360 با برترين متخصصان كلينيك تخصصي ني ني مايند تماس حاصل نماييد.

سوالات متداول

از مهم ترين و ابتدايي ترين استرس هاي والدين و كودكان كه با آن روبرو مي شوند چيست؟

يكي از مهم ترين استرس هاي والدين، اضطراب ناشي از بر عهده گرفتن نقش والدي مي باشد كه از قبل از تولد نوزادان آغاز مي شود و مي تواند ناشي از عوامل مختلفي همچون تولد نوزاد، عوامل اجتماعي و يا موارد مربوط به خود پدر و مادر باشد.

استرس والدين و مادر در بارداري چه تاثيري بر كودكان دارد؟

اين اضطراب ها مي تواند رشد و تكامل مغز و سيستم هاي مرتبط با آن را در نوزاد با اختلال مواجه كند و پس از تولد نيز به بروز رفتارهاي غير طبيعي و نامطلوب در كودك نظير بد خلقي، بهانه گيري، عصبانيت بي مورد، كينه توزي و بي قراري و آرام نگرفتن بيانجامد. نميتوان از مادران انتظار داشت خودشان به تنهايي استرس خود را كاهش دهند كمك از اطرافيان و همچنين جلسات مشاوره مستمر با يك متخصص روانشناس بسيار تاثير گذار است.

منبع: استرس والدين و كودكان